قانون اجاره در ترکیه بر اساس قانون مدنی ترکیه (TBK) تنظیم شده و به وضوح حقوق و تعهدات میان مستأجر و موجر را تعریف می‌کند. این قوانین شامل مقرراتی درباره الزامات طرفین، محتوای قراردادهای اجاره و نحوه حل اختلافات احتمالی در چارچوب حقوقی است.
تعریف و شکل قرارداد اجاره
قرارداد اجاره توافقی است که طی آن مالک یک ملک، حق استفاده از آن را به مستأجر واگذار می‌کند و در مقابل، مستأجر متعهد به پرداخت مبلغ مشخصی به‌عنوان اجاره می‌شود.
در حقوق ترکیه، قرارداد اجاره می‌تواند به‌صورت کتبی یا شفاهی منعقد شود، اما در صورت بروز اختلاف، قراردادهای کتبی اهمیت بیشتری دارند و به‌عنوان مدرک معتبر در مراجع قانونی قابل استناد هستند.
حقوق و مسئولیت‌های مستأجر و موجر
حقوق مستأجر
- حق سکونت آرام و بی‌دغدغه: مستأجر حق دارد بدون مزاحمت، از ملکی که اجاره کرده استفاده کند. ورود موجر به ملک بدون اجازه مستأجر، ممنوع است.
- تعمیرات اساسی: تعمیرات عمده و ضروری ملک بر عهده موجر است.
- افزایش منصفانه اجاره: افزایش اجاره باید در چارچوب قانون و معمولاً بر اساس شاخص قیمت‌های مصرف‌کننده (TÜFE) انجام شود.
مسئولیت‌های مستأجر
- پرداخت اجاره‌بها: مستأجر موظف است اجاره‌بها را طبق زمان‌بندی مشخص‌شده در قرارداد پرداخت کند.
- حفاظت از ملک: مستأجر باید از ملک به‌درستی استفاده کرده و مانع آسیب‌رساندن به آن شود.
- استفاده طبق قرارداد: هدف استفاده از ملک (مانند سکونت یا تجارت) باید با قرارداد اجاره مطابقت داشته باشد.
حقوق موجر
- دریافت اجاره‌بها: موجر حق دارد اجاره‌بهای تعیین‌شده را طبق قرارداد به‌موقع دریافت کند.
- درخواست تخلیه ملک: در صورت اتمام مدت قرارداد یا عدم انجام تعهدات از سوی مستأجر، موجر می‌تواند تخلیه ملک را درخواست کند.
مسئولیت‌های موجر
- تحویل ملک در شرایط مناسب: موجر باید ملک را در شرایطی مناسب و آماده استفاده به مستأجر تحویل دهد.
- انجام تعمیرات ضروری: نگهداری و تعمیرات کلی ملک بر عهده موجر است.
نرخ افزایش اجاره و فرآیند تخلیه
نرخ افزایش اجاره تحت قوانین ترکیه تنظیم شده است. از سال 2024، شاخص TÜFE به‌عنوان سقف حداکثری افزایش اجاره تعیین شده است. افزایش‌های بالاتر از این حد ممکن است توسط دادگاه‌ها غیرمعتبر شناخته شود.
در مورد تخلیه ملک، موجر باید دلیل موجهی داشته باشد. برخی دلایل رایج شامل موارد زیر است:
- نیاز شخصی موجر یا نزدیکان او به ملک
- عدم پرداخت اجاره‌بها توسط مستأجر
- استفاده نادرست مستأجر از ملک
اختلافات در روابط مستأجر و موجر
اختلافات میان مستأجر و موجر معمولاً حول محور افزایش اجاره، تخلیه ملک یا انجام تعمیرات بروز می‌کند. برای حل این اختلافات، طرفین می‌توانند به داوری مراجعه کنند. در صورت لزوم، دادگاه‌های حقوقی ترکیه صلاحیت رسیدگی به این موارد را دارند.
نتیجه‌گیری
قانون اجاره در ترکیه به‌گونه‌ای طراحی شده است که به‌طور متعادل حقوق مستأجر و موجر را حفظ کند. با این حال، تداوم این رابطه تنها با رعایت مسئولیت‌های متقابل طرفین امکان‌پذیر است.
رعایت قوانین، تنظیم قراردادهای کتبی و دریافت مشاوره حقوقی از جمله اقداماتی است که می‌تواند به پیشگیری از اختلافات و ایجاد رابطه‌ای مطمئن‌تر میان موجر و مستأجر کمک کند.
