در دسامبر ۲۰۲۴، TDK با هدف تعیین کلمه/مفهوم سال، یک نظرسنجی برگزار کرد که در آن “تنهایی در میان جمعیت” نیز گنجانده شده بود. در این نظرسنجی که با مشارکت حدود یک میلیون نفر انجام شد، این مفهوم به‌عنوان واژه سال انتخاب شد. جدای از تأثیرات روان‌شناختی این مفهوم، تغییرات جمعیتی در کشور نیز نشان می‌دهد که بسیاری از افراد در میان شلوغی‌ها، احساس تنهایی می‌کنند. گزارش انستیتوی اجتماعی در ژانویه ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که زندگی تک‌نفره در ترکیه رو به افزایش است و این موضوع با آمارهای TÜİK نیز همخوانی دارد. حال این تغییرات چگونه “پروفایل منازل تک‌نفره در ترکیه” را شکل می‌دهد؟ علاوه بر این، چه تأثیری بر دنیای بازاریابی خواهد داشت؟
تغییرات جمعیتی و روند افزایش زندگی‌های تک‌نفره
ترکیه مدت‌هاست که درگیر یک بحران اقتصادی است. بسیاری از تحقیقات نشان داده‌اند که خانواده‌ها بزرگ‌تر شده‌اند و خانواده‌های هسته‌ای به خانواده‌های گسترده‌تری پیوسته‌اند. با این حال، در سوی دیگر این روند، شاهد افزایش تعداد خانوارهای تک‌نفره نیز هستیم.
بر اساس گزارشی که انستیتوی اجتماعی در ژانویه ۲۰۲۵ منتشر کرد، طی ۱۰ سال گذشته، نسبت خانوارهای تک‌نفره از ۱۳.۹ درصد به ۱۹.۷ درصد افزایش یافته و تعداد آن‌ها به ۵.۲ میلیون رسیده است. به‌عبارت‌دیگر، از هر پنج آپارتمان، یکی به زندگی تک‌نفره اختصاص دارد.
دلایل افزایش خانوارهای تک‌نفره
این روند در سطح جهانی به عواملی مانند تأخیر در ازدواج، افزایش نرخ طلاق، رشد فردگرایی، شهرنشینی و شرایط اقتصادی مرتبط است. در ترکیه نیز کاهش نرخ زادوولد، مهاجرت و تغییر در هنجارهای اجتماعی از عوامل تسریع‌کننده این روند محسوب می‌شوند.
از نظر آماری، افزایش سن ازدواج و نرخ طلاق، تعداد خانوارهای تک‌نفره را افزایش داده است. در کنار این، گرایش به فردگرایی به‌عنوان یک عامل جامعه‌شناختی تأثیرگذار مطرح است.
توزیع جمعیتی و جغرافیایی
- سن و جنسیت: مردان جوان برای تحصیل و کار، بیشتر به زندگی مستقل تمایل دارند، درحالی‌که زنان با افزایش سن، بیشتر به زندگی تک‌نفره روی می‌آورند.
- تفاوت‌های منطقه‌ای: خانوارهای تک‌نفره در شهرهای بزرگ و مناطق غربی ترکیه شایع‌ترند، درحالی‌که این نسبت در شرق و جنوب شرق آناتولی کمتر است. عوامل مهاجرتی در شکل‌گیری این تفاوت نقش دارند.
نتایج اقتصادی و اجتماعی
بر اساس گزارش‌ها، گرچه بسیاری از افراد در خانوارهای تک‌نفره در نیروی کار حضور دارند، اما درصد قابل‌توجهی از آن‌ها درآمدی کمتر از حداقل دستمزد دارند. مالکیت مسکن، دسترسی به خدمات بهداشتی و تأمین اجتماعی از جمله عواملی هستند که به طور مستقیم بر کیفیت زندگی این افراد تأثیر می‌گذارند.
همچنین، کاهش بودجه‌های خانوار می‌تواند منجر به افزایش انزوای اجتماعی شود، درحالی‌که در مقابل، شاهد رشد فعالیت‌های تفریحی خانگی هستیم.
چگونه برندها باید به خانوارهای تک‌نفره نگاه کنند؟
عادات مصرفی افراد مجرد به‌طور قابل‌توجهی با خانوارهای دارای ساختار سنتی تفاوت دارد. برخی از فرصت‌های کلیدی برای برندها عبارت‌اند از:
- محصولات غذایی و بسته‌بندی: تقاضا برای محصولات غذایی در اندازه‌های کوچک‌تر و غذاهای آماده در حال افزایش است. برندها می‌توانند با ارائه بسته‌بندی‌های کوچک‌تر و قابل‌بستن مجدد، مزیت رقابتی کسب کنند.
- مسکن و مبلمان: افزایش تقاضا برای واحدهای مسکونی کوچک، علاقه به مبلمان کم‌جا، چندمنظوره و تکنولوژی‌های خانه هوشمند را افزایش داده است.
- سرگرمی و خدمات دیجیتال: افراد تنها بیشتر به سرویس‌های دیجیتال مانند نتفلیکس، اسپاتیفای و پلتفرم‌های بازی و یادگیری آنلاین روی می‌آورند. برندها می‌توانند با ارائه محتوای شخصی‌سازی‌شده و مدل‌های اشتراک فردی، این گروه را هدف قرار دهند.
نتیجه‌گیری
افزایش خانوارهای تک‌نفره، برندها را ملزم می‌کند تا استراتژی‌های بازاریابی خود را متناسب با نیازهای مصرفی این گروه تنظیم کنند. شرکت‌هایی که بتوانند راه‌حل‌های شخصی‌سازی‌شده و تسهیل‌کننده زندگی فردی ارائه دهند، در این بازار رو به رشد، مزیت رقابتی خواهند داشت.
