گزارش خرده‌فروشی ۲۰۲۵ که توسط اورتاک آلان تهیه و در وب‌سایت ortakalan.org منتشر شده است، تحولات اخیر در بخش خرده‌فروشی مواد غذایی و کالاهای مصرفی سریع را به‌صورت دقیق بررسی کرده است. بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۲۴ تعداد ۳۴۷۸ فروشگاه جدید افتتاح شده و تعداد شعبات زنجیره‌ای در سراسر ترکیه از مرز ۵۵ هزار واحد عبور کرده است.
رشد مداوم خرده‌فروشی سازمان‌یافته در سال ۲۰۲۴
در طول سال ۲۰۲۴، با افتتاح ۳۴۷۸ فروشگاه جدید، بخش خرده‌فروشی سازمان‌یافته مواد غذایی به رشد خود ادامه داد. تعداد کل فروشگاه‌ها که در ابتدای سال ۵۲۲۵۹ واحد بود، با افزایش ۶.۶۵ درصدی به ۵۵۷۳۷ واحد در پایان سال رسید. بیشترین رشد مربوط به فروشگاه‌های تخفیفی بود؛ تعداد این فروشگاه‌ها از ۴۰۵۳۰ واحد در ابتدای سال به ۴۲۷۸۲ واحد افزایش یافت که رشد ۵.۵۵ درصدی را نشان می‌دهد.
رشد قابل‌توجه زنجیره‌های ملی
زنجیره‌های فروشگاهی ملی نیز رشد چشمگیری داشتند. در طول یک سال، تعداد شعبه‌های این فروشگاه‌ها با افزایش ۱۰۸۸ واحدی، رشدی ۱۵.۰۴ درصدی را تجربه کرد. غول‌های خرده‌فروشی مانند میگروس و کارفورسا با سرمایه‌گذاری بر روی فروشگاه‌های سوپرمارکتی و مینی مارکتی این رشد را تقویت کردند. همچنین، تاریم کردی مارکت با افتتاح حدود ۵۵۰ فروشگاه جدید به بازیگر مهمی در این صنعت تبدیل شد.
گسترش زنجیره‌های محلی
زنجیره‌های فروشگاهی محلی نیز به رشد خود ادامه دادند. ۲۳۶ زنجیره محلی با حداقل ۵ فروشگاه، در سال گذشته رشد ۳.۰۶ درصدی را ثبت کردند. در این مدت ۱۳۸ فروشگاه جدید افتتاح شد که ۳۶ مورد از آن‌ها در قالب فروشگاه‌های بزرگ (گروس) فعالیت می‌کنند. با این گسترش، زنجیره‌های محلی مساحت فروش خود را ۸ درصد و اشتغال‌زایی را ۶ درصد افزایش دادند.
افتتاح ۳۶۷۲۶ فروشگاه جدید در ۱۰ سال گذشته
بر اساس داده‌های گزارش خرده‌فروشی ۲۰۲۵، تعداد فروشگاه‌های زنجیره‌ای با ۵ شعبه یا بیشتر در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴، ۱۹۳ درصد افزایش‌یافته است. در این دوره، فروشگاه‌های تخفیفی ۲۳۳ درصد، زنجیره‌های ملی ۲۰۷ درصد و زنجیره‌های محلی ۳۳ درصد رشد داشتند.
در پایان سال ۲۰۱۴، تعداد کل فروشگاه‌های خرده‌فروشی سازمان‌یافته مواد غذایی ۱۹۰۱۱ واحد بود، اما در طول ۱۰ سال، ۳۶۷۲۶ فروشگاه جدید افتتاح شد و این عدد تا سال ۲۰۲۴ به ۵۵۷۳۷ واحد رسید. در همین دوره، سهم فروشگاه‌های تخفیفی در صنعت از ۶۸ درصد به ۷۷ درصد افزایش یافت، درحالی‌که سهم زنجیره‌های محلی از ۱۸ درصد به ۸ درصد کاهش پیدا کرد. زنجیره‌های ملی نیز با تمرکز بر فروشگاه‌های انعطاف‌پذیر و کوچک‌تر، سهم بازار خود را از ۱۴ درصد به ۱۵ درصد رساندند.
عوامل مؤثر در تحولات دهه اخیر
ورود بازیگران جدیدی مانند تاریم کردی مارکت و فیله به صنعت، سه برابر شدن سرعت افتتاح فروشگاه‌های میگروس و راه‌اندازی سیستم نمایندگی کارفورسا از جمله عوامل تأثیرگذار در این تغییرات بوده‌اند. صنعت خرده‌فروشی با انطباق با عادت‌های در حال تغییر مصرف‌کنندگان، به رشد خود ادامه می‌دهد.
پیش‌بینی افتتاح ۲۵ هزار فروشگاه جدید تا سال ۲۰۳۱
امره دوردو، سردبیر ارشد اورتاک الان که مسئول تهیه گزارش‌های صنعتی است، اعلام کرد که در چشم‌انداز ۷ساله آینده، حدود ۲۵ هزار افتتاح فروشگاه جدید و رشد ۴۴ درصدی در زنجیره‌های فروشگاهی پیش‌بینی می‌شود. وی افزود: تا سال ۲۰۳۱، انتظار داریم زنجیره‌های ملی ۸۵ درصد، فروشگاه‌های تخفیفی ۴۰ درصد و زنجیره‌های محلی ۱۵ درصد افزایش شعبه داشته باشند.
نتیجه‌گیری:
صنعت خرده‌فروشی ترکیه در سال ۲۰۲۴ با رشد قابل‌توجهی همراه بود و افتتاح ۳۴۷۸ فروشگاه جدید، نشان‌دهنده ادامه روند توسعه ساختاری در این بخش است. تعداد کل شعبات زنجیره‌ای به بیش از ۵۵ هزار واحد رسید که عمدة این رشد از ناحیه فروشگاه‌های تخفیفی بوده است. این نوع فروشگاه‌ها با رویکرد قیمت‌محور و حضور در مناطق وسیع، توانسته‌اند ۷۷ درصد از سهم بازار را در اختیار بگیرند و به موتور اصلی رشد صنعت تبدیل شوند.
زنجیره‌های ملی مانند میگروس، کارفورسا و تاریم کردی نیز نقش مهمی در این رشد ایفا کرده‌اند. آن‌ها با تمرکز بر فروشگاه‌های سوپرمارکتی و انعطاف‌پذیری در مدل کسب‌وکار، توانسته‌اند ۱۵ درصد سهم بازار را از آن خود کنند. در مقابل، زنجیره‌های محلی باوجود رشد نسبی، با افت سهم بازار مواجه شده‌اند و اکنون تنها ۸ درصد از بازار را در اختیار دارند؛ موضوعی که نیازمند بازتعریف استراتژی آن‌ها در مقابل رقابت فزاینده است.
در یک دهه گذشته، بیش از ۳۶ هزار فروشگاه جدید در سطح کشور راه‌اندازی شده است. این میزان رشد نشان‌دهنده پویایی صنعت، اما هم‌زمان زنگ خطری برای اشباع بازار در سال‌های پیشرو است. با پیش‌بینی افتتاح ۲۵ هزار فروشگاه دیگر تا سال ۲۰۳۱، تنها برندهایی که بتوانند با نوآوری، دیجیتالی‌سازی، و درک صحیح از رفتار مشتریان همراه شوند، در این رقابت باقی خواهند ماند.
