عضو کمیته مشاوران مالی اتاق بازرگانی استانبول (İTO)، نومان ساچ، مالکان خودروهایی که در سامانه شناسایی بینالمللی خودرو (UTTS) ثبت شدهاند را در مورد فیشهای سوخت هشدار داد. او تأکید کرد که هنگام دریافت فیش سوخت باید بررسی شود که آیا مهر UTTS روی آن درج شده است یا خیر. وی گفت:
«روی فیشهای سوخت حتماً باید مهر UTTS وجود داشته باشد. در غیر این صورت فیشهای بدون مُهر معتبر نیستند و نمیتوان آنها را بهعنوان هزینه ثبت کرد.»
چالشهای سامانه UTTS در عمل
پرداخت میلیاردی شرکتها برای ورود به سیستم
نومان ساچ توضیح داد که شرکتهایی که به سامانه UTTS منتقل شدهاند تاکنون حدود ۴۳ میلیارد لیر ترکیه پرداخت کردهاند. با این حال، این سیستم که از ابتدا بحثبرانگیز بود همچنان مشکلاتی را برای مؤدیان مالیاتی ایجاد میکند.
کمبود تجهیزات در جایگاههای سوخت
وی افزود، این زیرساخت دیجیتال که با هدف کنترل و ثبت تراکنشهای سوختگیری در سراسر ترکیه راهاندازی شده، تنها خودروهای ثبتشده در دارایی شرکتها را پوشش میدهد. با این حال، همه پمپهای سوخت هنوز به UTTS مجهز نشدهاند. همین کمبود تجهیزات موجب ایجاد صف و ازدحام در جایگاهها میشود.
مشکل آگاهی ناکافی
ساچ ادامه داد که به دلیل نبود آموزش کافی کارکنان جایگاهها و همچنین ناآگاهی برخی رانندگان خودروهای UTTS، مواردی پیش آمده که خودروها از پمپهایی که تحت پوشش سیستم نیستند نیز سوختگیری کردهاند.
مؤدیان مالیاتی در معرض زیان
عدم پذیرش فیشهای بدون مهر توسط اداره مالیات
تا پیش از این، خرید سوخت برای خودروهای UTTS به عنوان هزینه قابل قبول ثبت میشد. اما اکنون ادارههای مالیات تأکید دارند که فیش باید مهر UTTS داشته باشد. ساچ گفت:
«راننده سوختگیری میکند و میخواهد آن را در حسابداری ثبت کند. اما اگر فیش بدون مهر باشد، دیگر پذیرفته نمیشود. حتی اگر خودرو دستگاه UTTS داشته باشد، فیش بدون مهر از نظر قانونی معتبر نیست. بنابراین هزینه قابل قبول به شمار نمیآید.»
تشدید فشار بر شرکتها
او یادآور شد که پیش از این، شرکتها حدود ۷۰ درصد از هزینههای سوخت خود را به عنوان هزینه ثبت میکردند. اما حالا به دلیل این ابهامات، مشکلات بیشتری به وجود آمده است و مؤدیان مالیاتی متحمل ضرر میشوند.
ساچ در پایان توصیه کرد که رانندگان خودروهای UTTS حتماً از پمپهای سازگار با این سیستم سوختگیری کنند و هنگام دریافت فیش، وجود مُهر را بررسی کنند.
زمینه اجرای UTTS
وزارت خزانهداری و دارایی ترکیه با هدف ایجاد رقابت سالم در بازار سوخت و مبارزه مؤثر با اقتصاد زیرزمینی، از ژوئن ۲۰۲۵ سامانه UTTS را راهاندازی کرد. این سامانه هنگام خرید سوخت، شماره پلاک خودرو را به صورت خودکار به دستگاههای ثبت پرداخت منتقل میکند و بدین ترتیب فرآیند را شفاف و قابل ردیابی میسازد.
جمعبندی
فیشهای سوخت بدون مهر UTTS دیگر به عنوان هزینه قابل قبول در حسابهای شرکتها ثبت نمیشوند. این مسئله اگرچه در ظاهر اقدامی در جهت شفافیت مالی است، اما به دلیل کمبود تجهیزات، ناآگاهی و ضعف اطلاعرسانی باعث مشکلات جدی برای شرکتها و مؤدیان مالیاتی شده است.
