افزایش بیسابقه ارزشگذاری املاک برای دوره مالیاتی ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۹، موجی از نگرانی و بحثهای داغ را به همراه داشته است. در برخی مناطق، ارزشگذاریها تا ۴۰ برابر رشد کرده و کارشناسان هشدار میدهند که بسیاری از آپارتمانهای معمولی نیز ممکن است در دسته «مسکن لوکس و مشمول مالیاتهای سنگین» قرار گیرند.
افزایش ارزشگذاری و آغاز موج جدید بحثها
طبق قانون، هر چهار سال یک بار ارزشگذاری املاک برای محاسبه مالیاتها بهروزرسانی میشود. این بار اما نرخهای اعلامشده برای دوره ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۹ بهقدری بالاست که اعتراضها را برانگیخته است.
کارشناسان اقتصادی میگویند اصلِ بحث و واکنشهای جدی، در زمان پرداخت مالیاتها یعنی اسفند ۱۴۰۴ تا فروردین ۱۴۰۵ (مارس-آوریل ۲۰۲۶) بروز خواهد کرد.
به گفته برخی از مقامات سابق وزارت دارایی، آپارتمانهایی که پیشتر مشمول «مالیات بر مسکن لوکس» نبودند، حالا در محدوده این مالیات قرار خواهند گرفت.
هشدار کارشناسان: «افزایش شدید ارزشگذاریها، مالیات بر ملک را به نوعی مالیات بر ثروت تبدیل کرده است و نیازمند بازنگری در نرخهاست.»
پیامدها برای مالکان و مستأجران
کارشناسان معتقدند مالکان در برابر مالیاتهای بالا منفعل نمیمانند و فشار را به مستأجران منتقل خواهند کرد. در نتیجه، افزایش اجارهبها بهعنوان یکی از پیامدهای اصلی این تصمیم مطرح است.
یılmaz Sezer، رئیس هیئتمدیره گروه Güncel، میگوید:
«افزایش مالیاتها ریشه در رشد عجیب قیمت زمین و ساختمان دارد. چون در سیستم مالیاتی، ارزش روز ملک برابر با ارزش مالیاتی در نظر گرفته میشود، این جهش باعث افزایش همزمان هفت نوع مالیات از جمله مالیات بر ملک و نقلوانتقال شده است.»
طبق آمار TÜİK، بین سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴، هزینه ساختوساز ۶۵۰٪ و قیمت زمین و اراضی ۸۰۰٪ رشد کرده است. این جهشها مستقیماً به مالیاتها منتقل شدهاند.
چارچوب قانونی مالیات بر املاک
مبنای قانونی
بر اساس قانون شماره ۱۳۱۹، کلیه ساختمانها و اراضی در ترکیه مشمول مالیات بر ملک هستند.
نحوه تعیین ارزش مالیاتی
ارزش ملک توسط کمیسیونهای ارزیابی، بر اساس هزینه ساخت هر مترمربع و ارزش زمین اعلامشده از سوی وزارت دارایی و وزارت شهرسازی تعیین میشود.
نکات کلیدی:
- هیچ سقفی برای ارزشگذاری در قانون تعیین نشده است.
- علاوه بر مالیات بر املاک، مالیاتهای دیگری چون «مالیات بر مسکن لوکس، مالیات بر نقلوانتقال، مالیات بر ارث و تمبر» نیز از این افزایش تأثیر میگیرند.
- اگر نرخها کاهش نیابد، احتمال افزایش شدید پروندههای قضایی وجود دارد.
آیا این مالیات در اصل «مالیات بر ثروت» است؟
دکتر احمد اوزانسوی توضیح میدهد:
«از نظر تئوری مالیه عمومی، مالیات بر ملک در واقع یک نوع مالیات بر ثروت است. در ترکیه این مالیات تاکنون بهصورت اسمی (نمادین) اجرا میشد، اما با نرخهای جدید، به یک مالیات واقعی بر ثروت تبدیل شده است.»
وی هشدار میدهد:
- با واقعی شدن ارزشگذاریها، حتی یک آپارتمان متوسط در شهرهای بزرگ مشمول مالیات بر مسکن لوکس خواهد شد.
- این مالیات علاوه بر مالیات بر ملک اخذ میشود و از سال ۲۰۲۷ باید با نرخ ۰٫۳ تا ۱ درصد پرداخت گردد.
راهکارهای پیشنهادی
- بازنگری قانونی: همانند سال ۲۰۱۷، میتوان محدودیتی برای رشد ارزشگذاریها در قانون اعمال کرد.
- ایجاد سقف مشخص: در سالهای آینده، رشد ارزشگذاریها بر اساس نرخ تورم یا متوسط افزایش چهار ساله تعیین شود.
- کاهش نرخ مالیات: در صورت واقعی شدن ارزشگذاریها، نرخها باید بهشدت پایین بیاید تا فشار بر مالکان و مستأجران کاهش یابد.
جمعبندی
افزایش چشمگیر ارزشگذاری املاک، مالیات بر ملک را به سطحی بیسابقه رسانده است. در صورت اجرای این تصمیم، حتی یک آپارتمان متوسط در کلانشهرها میتواند در فهرست «املاک لوکس» قرار گیرد. نتیجه آن، فشار مالی سنگین بر مالکان و افزایش بیشتر اجارهبها برای مستأجران خواهد بود.
پیشنهاد برای مخاطبان
اگر شما صاحبخانه یا سرمایهگذار ملکی هستید، لازم است از هماکنون استراتژی مالی خود را برای سال ۲۰۲۶ بازبینی کنید. این تغییرات میتواند بهطور مستقیم بر هزینههای شما و میزان بازگشت سرمایه تأثیر بگذارد.
