بر اساس گزارش تازه شرکت DHL eCommerce، روندهای تجارت الکترونیکی تا سال ۲۰۲۵ مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه با مشارکت ۲۴ هزار مصرف‌کننده آنلاین از ۲۴ کشور، از جمله ترکیه، انجام شده و حاوی بینش‌هایی ارزشمند در خصوص تغییر رفتار مصرف‌کننده، فناوری‌های نوظهور و انتظارات جدید در عرصه خرده‌فروشی دیجیتال است.
این گزارش جامع در هشت بخش تنظیم شده و شش نوع مصرف‌کننده مختلف را با تمرکز بر چهار نسل تحلیل می‌کند. در کنار مباحثی مانند خرید فرامرزی و کمپین‌های ماه نوامبر، چهار محور کلیدی—یعنی هوش مصنوعی، تجارت اجتماعی، گزینه‌های تحویل و پایداری—بیشترین تأثیر را بر آینده بازار خواهند گذاشت.
هوش مصنوعی؛ عامل تحول در تجربه خرید دیجیتال
ویژگی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، محبوب‌ترین نوآوری میان مصرف‌کنندگان
پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه هوش مصنوعی تولیدی (Generative AI) باعث شده تجربه خرید آنلاین به‌شدت شخصی‌سازی‌شده و هوشمندتر شود. بر اساس گزارش DHL:
- ۹۰٪ از مصرف‌کنندگان ترکیه‌ای خواهان امکانات مبتنی بر هوش مصنوعی در پلتفرم‌های خرید هستند.
- فناوری‌هایی مانند واقعیت افزوده، ابزارهای آزمایش مجازی، دستیارهای هوش مصنوعی خرید و جست‌وجوی صوتی محصولات، جذاب‌ترین گزینه‌ها برای کاربران محسوب می‌شوند.
- بیش از ۵۳٪ از شرکت‌کنندگان ترکیه‌ای اعلام کرده‌اند که پیش‌تر از جست‌وجوی صوتی برای خرید استفاده کرده‌اند.
ترکیب کاربردی بودن و لذت خرید
این امکانات نه‌تنها خرید را ساده‌تر می‌کنند بلکه تجربه‌ای سرگرم‌کننده و منحصربه‌فرد فراهم می‌سازند. به‌طور کلی، رشد انتظارات دیجیتال در میان مصرف‌کنندگان ترکیه‌ای کاملاً مشهود است.
تجارت اجتماعی: چهره نوین خرید اینترنتی
افزایش خرید مستقیم از شبکه‌های اجتماعی
در ترکیه، پلتفرم‌هایی چون TikTok، Instagram و Facebook به بستری برای خرید مستقیم تبدیل شده‌اند:
- ۷۵٪ از مصرف‌کنندگان ترکیه‌ای تجربه خرید از شبکه‌های اجتماعی را داشته‌اند.
- ۸۱٪ انتظار دارند که تا سال ۲۰۳۰، این پلتفرم‌ها به کانال اصلی خرید تبدیل شوند.
تأثیر محتواهای ویروسی بر تصمیم خرید
بیش از ۸۶٪ از کاربران اعلام کرده‌اند که محتوای ترند و ویدیوهای ویروسی، بر انتخاب‌های خریدشان تأثیر گذاشته است. اینستاگرام در این میان، نقشی پیشرو دارد؛ زیرا ۶۶٪ از مصرف‌کنندگان ترکیه‌ای از آن برای خرید آنلاین استفاده کرده‌اند.
ضرورت بهینه‌سازی برای تجربه خرید درون‌اپلیکیشنی
این تحولات برندها را ملزم می‌سازد تا تجربه‌هایی سازگار با تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی طراحی کنند و روی فرآیند خرید درون‌برنامه‌ای سرمایه‌گذاری کنند.
تحویل و فرآیند خرید؛ مهم‌تر از خود محصول
تجربه‌ای آسان، منعطف و کنترل‌پذیر
مصرف‌کنندگان امروزی تنها به دنبال خرید محصول نیستند، بلکه کل فرآیند خرید برایشان اهمیت دارد. فاکتورهایی مانند:
- تحویل قابل اطمینان
- سیاست‌های بازگشت کالای شفاف
- آزادی انتخاب زمان و مکان دریافت کالا
به‌طور مستقیم بر وفاداری مشتری و انتخاب برند تأثیر می‌گذارند. بنابراین، برندها باید رویکردی مشتری‌محور و شفاف در لجستیک خود اتخاذ کنند.
پایداری؛ از انتخاب ثانویه به اولویت اصلی
رفتار مصرف‌کننده تحت تأثیر نگرانی‌های محیط‌زیستی
۸۲٪ از پاسخ‌دهندگان ترکیه‌ای گفته‌اند که هنگام خرید، موضوع پایداری برایشان مهم است. این اهمیت فقط به بسته‌بندی یا نحوه ارسال کالا محدود نیست؛ بلکه الگوهای مصرف کلی را نیز شامل می‌شود.
- ۳۷٪ از مصرف‌کنندگان، به‌دلیل دغدغه‌های محیط‌زیستی، برخی خریدهای خود را انجام نداده‌اند.
- ۵۰٪ ترجیح می‌دهند از محصولات دست‌دوم یا بازسازی‌شده استفاده کنند.
- ۶۰٪ نیز به شرکت در برنامه‌های بازخرید یا بازیافت محصولات ابراز تمایل کرده‌اند.
انتظار برای تسهیل خرید پایدار توسط برندها
این آمار نشان می‌دهد مصرف‌کنندگان نه‌تنها از برندها انتظار کاهش اثرات زیست‌محیطی دارند، بلکه می‌خواهند برندها خرید پایدار را برایشان ساده‌تر و در دسترس‌تر کنند.
نتیجه‌گیری: نقشه راهی برای برندهای آینده‌نگر
اطلاعات حاصل از این گزارش، برای برندهایی که قصد دارند با پروفایل‌های متنوع مصرف‌کننده ارتباط مؤثرتری برقرار کنند، فرصت فوق‌العاده‌ای ایجاد می‌کند. شرکت‌هایی که به فناوری‌های نوین توجه نشان می‌دهند، پایداری را در اولویت قرار می‌دهند و انتظارات دیجیتال را پاسخ می‌دهند، در فضای در حال تغییر تجارت الکترونیک، مزیت رقابتی معناداری خواهند داشت.
کاگان گوندوز، مدیرعامل DHL eCommerce ترکیه درباره این گزارش چنین می‌گوید:
«ما برای دومین سال متوالی بخشی از گزارش روندهای تجارت الکترونیکی ۲۰۲۵ بودیم که با مشارکت ۲۴ هزار مصرف‌کننده از ۲۴ کشور تهیه شده است. این پژوهش گسترده که ترکیه نیز در آن حضور دارد، دیدگاه‌های عمیقی درباره تغییر عادات خرید و آینده تجارت الکترونیکی ارائه می‌دهد. داده‌های به‌دست‌آمده، نه‌تنها وضعیت کنونی بلکه پویایی‌های آینده را نیز برای ما روشن می‌سازد.»
