استارباکس با همکاری بنیاد داوطلبان جامعه (TOG) و گروه الشایا، پروژه «استارباکس اورتاک آلان» (فضای مشترک استارباکس) را راه‌اندازی کرده است؛ مرکزی اجتماعی با محوریت منافع عمومی که با هدف حمایت از رشد فردی، مسیر شغلی و مشارکت اجتماعی جوانان طراحی شده است.
استارباکس، مفهوم «فروشگاه جامعه‌محور» (Community Store) را که پیش‌تر در کشورهای مختلف پیاده‌سازی کرده، اکنون به ترکیه آورده است. این شرکت با همکاری بنیاد داوطلبان جامعه و شریک رسمی خود، گروه الشایا، نخستین فروشگاه جامعه‌محور خود را با عنوان «استارباکس اورتاک آلان» در محله یامان‌اولر، منطقه عمرانیه استانبول افتتاح کرده است.
این فضای نوآورانه با هدف توانمندسازی جوانان، تقویت خلاقیت و ارتقای حس مسئولیت اجتماعی، میزبان برنامه‌های آموزشی و رویدادهای متنوعی برای گروه سنی ۱۵ تا ۲۵ سال در طول سال است. آموزش‌های حضوری هفتگی در حوزه‌هایی همچون سواد دیجیتال، ارتباطات مؤثر، نگارش پروژه، کارآفرینی، هنر و سواد زیست‌محیطی ارائه می‌شود. همچنین، امکان تعامل و ملاقات با متخصصان صنعت از طریق برنامه‌های مربیگری نیز فراهم شده است.
«استارباکس اورتاک آلان» که فعالیت خود را از نوامبر ۲۰۲۴ آغاز کرده، تاکنون به ۴۶۸ جوان از سراسر ترکیه خدمات ارائه داده است. هدف این پروژه، ارائه ۵۲ دوره آموزشی تا پایان سال ۲۰۲۵ و حمایت از رشد و توسعه حرفه‌ای دست‌کم هزار جوان است.
دیدگاه مسئولان پروژه
فیگن ایلگاز، معاون رئیس منطقه اوراسیا در استارباکس-الشایا، در مراسم افتتاحیه گفت:
«ما هر فروشگاه را به‌عنوان یک مرکز اجتماعی می‌نگریم. این فضا نقطه‌ای برای ملاقات و کشف استعدادهاست؛ جایی که جوانان می‌توانند علایق خود را دنبال کنند. با ارائه برنامه‌هایی گسترده در حوزه‌های رشد فردی، برنامه‌ریزی شغلی، مسئولیت اجتماعی و هنر، هدف ما الهام‌بخشی به جوانان است. چرا که باور داریم این مکان متعلق به خود آن‌هاست.»
سچکین کاراتاش، مدیرکل بنیاد داوطلبان جامعه نیز افزود:
«استارباکس اورتاک آلان نه تنها مکانی برای کسب مهارت، بلکه فضایی برای زندگی است؛ جایی که جوانان می‌توانند پروژه بنویسند، تکالیف انجام دهند و معاشرت کنند. ما در کنار آن‌ها هستیم تا به رؤیاهایشان نزدیک شوند. از استارباکس برای تعهد به این باور قدردانی می‌کنیم.»
تحلیل و ارزیابی پروژه «استارباکس اورتاک آلان»
نقاط قوت کلیدی پروژه
الف) مدل ترکیبی نوآورانه:
- ترکیب موفق فضای کافه با مرکز آموزشی در چارچوب «نظریه مکان سوم»
- ایجاد محیطی غیررسمی برای یادگیری که اضطراب آموزشی را کاهش می‌دهد
- بهره‌گیری از جذابیت برند استارباکس برای جذب جوانان
ب) محتوای آموزشی متوازن:
- تمرکز بر مهارت‌های سخت مانند سواد دیجیتال
- توجه به مهارت‌های نرم نظیر ارتباط مؤثر
- پوشش نیازهای آینده بازار کار
چالش‌های بالقوه
الف) پایداری پروژه:
- وابستگی به حمایت مالی مداوم از سوی استارباکس
- خطر تبدیل‌شدن به پروژه نمایشی (Tokenism)
- دشواری در سنجش تأثیرات بلندمدت
ب) محدودیت‌های جمعیتی:
- تمرکز صرف بر گروه سنی ۱۵ تا ۲۵ سال
- احتمال نادیده‌گرفتن جوانان محروم در مناطق دورافتاده
- چالش دسترسی برای افراد با نیازهای خاص
پیشنهادات توسعه‌ای
الف) بهبود ساختاری:
- طراحی سیستم دقیق‌تر برای پایش و ارزیابی (با شاخص‌های کلیدی عملکرد – KPI)
- گسترش همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز کاریابی
- افزودن دوره‌های عملی و کارآموزی
ب) توسعه دامنه اجرا:
- ایجاد نسخه دیجیتال از برنامه‌ها (پلتفرم آنلاین)
- گسترش جغرافیایی به سایر شهرهای ترکیه
- طراحی برنامه‌های اختصاصی برای زنان جوان
جمع‌بندی نهایی
پروژه «استارباکس اورتاک آلان» نشان‌دهنده تحول در مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR 2.0) است که از مدل‌های خیریه‌ای سنتی فراتر رفته و به رویکردی مشارکتی و پایدار نزدیک شده است. موفقیت نهایی این طرح، وابسته به عوامل زیر خواهد بود:
- حفظ تعادل میان اهداف تجاری و اجتماعی
- ایجاد سیستم گزارش‌دهی شفاف و قابل‌ارزیابی
- توانایی انطباق با نیازهای متغیر نسل جوان
اگر این پروژه بتواند از فاز آزمایشی عبور کرده و به مدلی پایدار و قابل تکرار تبدیل شود، می‌تواند به‌عنوان الگویی پیشرو در سطح منطقه مطرح شود. با این حال، بازنگری دوره‌ای در استراتژی‌ها برای جلوگیری از سطحی‌نگری و تبدیل شدن به یک «پروژه ویترینی» ضروری خواهد بود.
